لکه سفید روی پوست

وجود لکه سفید روی پوست برای فرد میتواند باعث نگرانی شود، به خصوص اگر در نواحی ای مانند صورت یا دست ها باشد. زیرا در اینصورت در زیبایی فرد نیز تاثیرگذار خواهد بود. در خصوص لکه سفید روی پوست، این سوال برای فرد پیش می آید که آیا این لکه ها قابل برطرف شدن هستند یا خیر. آیا این لکه ها جای نگرانی دارند؟ و آیا ممکن است به ناحیه ی بزرگتری گسترش یابند؟ در این مقاله تعدادی از فاکتور ها و بیماری های احتمالی به وجود آورنده ی لکه سفید روی پوست بدن و درمان آنها شرح داده میشود. برخی از بیماری ها درمان موثری ندارند. تشخیص آنها از این جهت حائر اهمیت است که میتواند با بیماری های مهم دیگری در خود فرد یا اعضای خانواده، همراهی داشته باشد. در نهایت مراجعه به پزشک متخصص پوست جهت دریافت تشخیص قطعی و درمان عاقلانه ترین راه در برخورد با لکه های مشکوک است. متن پیش رو صرفا جهت آشنایی شماست و تشخیص نهایی در برخی موارد نیازمند بررسی پاتولوژیک میباشد.

آیا وجود لکه های سفید روی پوست دلیل نگران کننده ای دارد؟

وضعیت های گوناگونی میتوانند باعث بروز لکه های سفید روی پوست شوند. این وضعیت ها معمولا جایی برای نگرانی ندارند و معمولا خود به خود برطرف میشوند یا میتوانند در خانه درمان شوند. مهم این است بدانید کدام موارد را میتوان در خانه برطرف کرد و در مورد کدام موارد لازم است به پزشک مراجعه شود. توصیه میشود در صورت وجود موارد زیر، در رابطه با لکه سفید روی پوست به پزشک مختصص مراجعه کنید:

• اگر بعد از چند هفته درمان پایه ای برطرف نشدند.
• اگر به صورت مستمر روی پوست بدنتان این لکه ها ظاهر میشوند.
• اگر این لکه ها به بقیه نواحی پوست بدن گسترش پیدا کرد.
• اگر علامت دیگری مانند درد، خارش در شما وجود دارد.
• اگر ظاهر آن برای شما ازار دهنده است.

لکه های سفید روی پوست میتوانند علل متنوعی داشته باشند. این علل میتوانند یک مایکوز یا کک و مک ساده تا مشکلات پیچیده تری از قبیل ویتیلیگو (برص) یا هیپوملانوز باشد. وقتی لکه ای بر پوست شما ظاهر شد، اندازه، محل و زمانی که این لکه را برای اولین بار کشف کردید را در یک کاغذ ثبت کنید. همچنین اگر علامت دیگری در کنار لکه ُفید روی پوست مانند خارش، خشکی پوست یا پوسته پوسته شدن وجود داشت آنها را نیز ثبت کنید. سپس به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص داده و مناسب ترین درمان را شروع کند. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد پزشک تنها به مشاهده لکه ها نپرداخته، و از آنها نمونه برداری کند.

شایع ترین علت لکه های سفید روی پوست شامل چه مواردی است؟

برخی از علل احتمالی لکه های سفید روی پوست و درمان شان در زیر آمده است:

مایکوز پوستی:

یکی از شایع ترین علل لکه های سفید روی پوست قارچ پوست است که به طور طبیعی روی پوست بدن افراد زندگی میکند. در شرایط خاصی این قارچ بیش از حد رشد میکند. در صورتی که پوست آن ناحیه در مقابل آفتاب قرار گیرد، تمام پوست به غیر از ناحیه ای که قارچ در آن رشد کرده است تیره میشود. بنابراین فرد متوجه نواحی روشن میشود. این نواحی خارش بسیاری داشته و میتوانند بسیار گسترده شوند.  نواحی شایع گردن، تنه و کمر می باشد. دلیل بروز این بیماری دقیقا مشخص نشده است، اما یک سری عوامل فرد را بیشتر در معرض بروز آن قرار میدهند از قبیل:

• تعریق بیش از حد
• پوست چرب
• آب و هوای مرطوب و شرجی
• سیستم ایمنی ضعیف
• همچنین این بیماری بیشتر در نوجوانان دیده میشود.

درمان آن روغن یا کرمی است که پزشک متخصص پوست برای شما تجویز میکند. این کرم حاوی داروهای ضد قارچ مانند ایزوکونازول، کتوکونازول یا مایکونازول میباشد. شامپو، ژل و صابون های مخصوص نیز برای افزایش اثر بخشی این دارو ها ممکن است تجویز شوند. این ضایعات مسری هستند و افرادی که با فرد در یک خانه زندگی میکنند باید از حوله شخصی استفاده کرده و از لباس های همدیگر استفاده نکنند.

مدت زمانی که طول میکشد تا ضایعات و لکه های ایجاد شده بر روی پوست برطرف شوند، بسته به شدت درگیری ممکن است هفته ها تا ماه ها به طول انجامد. معمولا پوست به شکل طبیعی قبل خود باز میگردد و اثری از لکه های بر روی پوست باقی نمیماند.

لکه پوستی ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب:

در برخی افراد لکه های سفید بعد از قرار گیری در معرض آفتاب به وجود می آید. مخصوصا افرادی که به منظور حمام افتاب به ساحل یا استخر می روند. پس از چند روز، لایه نازکی از ناحیه ای که در معرض بوده پوسته پوسته شده و لکه های سفید ایجاد میکنند. این لکه ها مخصوصا در ناحیه سینه، بازوها و کمر دیده میشود. به منظور برطرف کردن این لکه ها به صورت روزانه به پوست بدن خود آبرسانی کنید و همواره پیش از ترک منزل از کرم های ضد افتاب استفاده کنید. زیرا در این مواقع پوست از همیشه نازک تر و در برابر آفتاب حساس تر بوده و بنابراین بیشتر در معرض خطر افتاب سوختگی قرار دارد. به صورت ایده آل، ده روز قبل از گرفتن حمام آفتاب، به طور روزانه پوست خود را به خوبی مرطوب کتید و از مواد غذایی حاوی مقادیر بالای ویتامین A مانند هویج و انبه استفاده کتید. هر چه آب بدن کافی تر بوده و به اصطلاح هیدراته باشد، احتمال پوسته پوسته شدن و بروز لکه کمتر خواهد بود.

درماتیت (اگزمای آتوپیک):

درماتیت آتوپیک نوعی التهاب پوستی است که بیشتر در کودکان دیده میشود. با این حال ممکن است در هر سنی مشاهده شود. درماتیت معمولا باعث ایجاد پچ های پوستی، پلاک یا برآمدگی های قرمز میشود. اما زمانی که این ضایعات برطرف میشوند، میتوانند از خود یک ناحیه سفید به شکل لکه باقی بگذارند. درمان معمول آن داروهای حاوی استروئید است که توسط پزشک متخصص تجویز میشود. همچنین پوست باید هیدراته نگه داشته شود. در صورت وجود خارش آنتی هیستامین نیز تجویز میشود.

کک و مک سفید:

افرادی که پوست گندمگون روشن دارند، به خصوص افراد بالای ۴۰ سال، ممکن است دچار کک و مک های سفید رنگ روی دست ها، بازو ها یا پا ها شوند. این حالت معمولا در افرادی که سالها بدون استفاده از کرم ضدآفتاب، در معرض نور آفتاب بوده اند، اتفاق می افتد. به منظور جلوگیری از گسترش این لکه ها تمام واقعی که بیش از ۱۵ دقیقه قرار است زیر آفتاب مستقیم قرار داشته باشید، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. پوشیدن دستکش و کلاه سایه بان نیز میتواند از بدتر شدن ضایعات زیر اشعه ی آفتاب جلوگیری کند.

ویتیلیگو (برص):

در این بیماری نواحی گسترده سفید رنگ روی پوست ظاهر میشود و میتواند داخل دهان را نیز درگیر کند. این ضایعات میتواند برای فرد استرس و ناراحتی جدی ایجاد کند. علت و مکانیسم آن کاملا شناخته شده نیست، اما باور بر این است که تغییرات ژنتیکی یا تغییر در سیستم ایمنی بدن میتواند باعث شود سلول های ایمنی به سلول های ملانوسیت که تولید کننده ملانین، ماده ای که باعث رنگی بودن پوست است،هستند، حمله کنند. درمان آن بستگی دارد به وسعت ضایعات و اینکه خود فرد چه احساسی نسبت به آن دارد. در موارد بسیار خفیف، فرد با جلوگیری از تیره شدن پوست بدن خود برای مثال متعاقب قرار گیری زیر آفتاب، از بارز شدن لکه های سفید رنگ پوست خود جلوگیری میکند. سایر گزینه های درمان عبارتند از:

• کورتیکواستروئید با دوز پایین مانند کرم ها ی هیدروکورتیزون ۱%
• کرم Elidel که فرمولاسیون غیر استروئیدی دارد.
• درمان با نور فرابنفش در کنار درمان های دارویی موضعی
• سفید کردن پوست اطراف پچ های سفید رنگ برای اینکه کمتر به نظر بیایند.
• تاتو کردن پچ های سفید
• در موارد شدید، جراحی و برداشتن بخش های درگیر شده، در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی و فتوتراپی

اهمیت این بیماری همراهی آن با سایر بیماری های خودایمنی است که در آن بدن به بافت خودی حمله میکند. همچنین باید دانست که درمان این بیماری به صورت کنترل علائم است.

هیپوملانوز:

در این وضعیت، برخی از بخش های بدن فرد از رنگ پوست بدن آن فرد روشن تر است. علی رغم اینکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید این تفاوت را کم میکند، این نواحی همواره روشن تر خواهند ماند. این تغییر پوستی در افرادی که آلرژی دارند شایع تر است. هیپوملانوز نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال، نور خورشید به خصوص در ابتدای روز یا اواخر عصر برای متعادل کردن و یک دست کردن رنگ پوست مفید است.

توبروس اسکلروز:

ویژگی آن پچ های منتشر روی پوست است که در هر جایی از پوست بدن ممکن است دیده شود. البته در تنه شایع تر است. معمولا برای اولین بار در سنین پایین مخصوصا قبل از ۶ سال شناسایی میشوند. تعداد این پچ ها در افراد از ۱ تا ۱۰۰ متغیر است. تائید تشخیص این بیماری بر عهده متخصص پوست است. عوارض عدم درمان آن آسیب به کلیه یا تشنج میباشد.

لیکن اسکلروز:

این بیماری وضعیتی نادر است. در زنان باعث ایجاد پچ های پوستی نازک مخصوصا اطراف مقعد و آلت تناسلی میشود. در مردان نیز معمولا پوست روی آلت تناسلی درگیر میشود. با این حال این لکه ها در هر ناحیه ای از بدن ممکن است به وجود بیایند. موارد خفیف ممکن است علامت قابل توجه دیگری در فرد به وجود نیاورند، اما در برخی علائم دیگری از قبیل موارد زیر وجود دارد:

• رابطه ی جنسی دردناک
• خارش شدید
• دشواری در ادرار کردن
• کبودی و زخم شدن پوست با کوچکترین ضربه
• تاول

علت لیکن اسکلروز شناخته شده نیست. با این حال، به هم خوردن تعادل سیستم ایمنی در ایجاد آن نقش دارد.

گزینه های درمانی: هدف درمان در این بیماری کاهش خارش و زخمی شدن پوست و از جلوگیری از نازک شدن بیشتر پوست است. این درمان ها ظاهر پوست را نیز بهبود میبخشند. پزشک برای شما ممکن است لوسیون یا کرم حاوی کورتیکواستروئید تجویز کند.

آیا لکه ی سفید روی پوست میتواند سرطان باشد؟

سرطان پوست غیر ملانومایی میتواند ضایعات سفید رنگ با حاشیه های نامنظم ایجاد کند. این ضایعات بافت و رنگ متفاوتی دارند. همین مورد از اهمیت مراجعه به پزشک متخصص جهت کسب اطمینان از عدم وجود یک بیماری خطرناک مانند سرطان، هنگام مشاهده لکه ی سفید غیر طبیعی بر پوست توسط فرد میباشد.

آیا انگل ها میتوانند لکه سفید روی پوست ایجاد کنند؟

لکه های سفید همواره به معنی وجود کرم یا انگل نمیباشد، با این حال ممکن است در صورت وجود انگل در بدن فرد، به علت عدم توانایی دستگاه گوارش در جذب موثر ویتامین ها و مواد ضروری، لکه های سفید بر روی پوست ظاهر شود. کمبود کلسیم، ویتامین D، ویتامین E باعث بروز این لکه های میشوند.

تشخیص وجود انگل بالینی بوده و پزشک با توجه به علائم دیگر شما و شرح حال به آلودگی با انگل شک میکند. در این صورت از شما تست مدفوع یا سایر تست های انگل شناسی مانند انتی بادی گرفته میشود. با تعیین و تائید وجود انگل و نوع آن، درمان موثر مانند داروهای ضد کرم آغاز میشود.

سخن پایانی

یکی از اهمیت وجود لکه ها و ضایعات بر روی بدن این است که میتوانند نشانه ای از یک بیماری باشند و با برطرف شدن بیماری اصلی بهبود یابند. علت دیگر اهمیت آنها، خصوصا ضایعاتی که بر روی پوست صورت به وجود می آیند، اثر آنها بر زیبایی و یک دست بودن پوست است. در اکثر موارد علت به وجود آورنده ای این ضایعات علتی خوش خیم و خود محدود شونده است. با این حال بهتر است پزشک لکه سفید روی پوست را معاینه کند و اطمینان حاصل کند که علت بروز این لکه ها موقت و بی خطر است.