کراتوز پیلاریس که گاهی اوقات عارضه پوست مرغی نیز نامیده می‌شود، یکی از بیماری‌های شایع پوستی است که ظاهر پوست را خشن جلوه داده و به‌صورت نقاط ریز و برجسته دقیقاً مانند پوست مرغ است. این برجستگی‌ها یا جوش‌های ریز در اصل سلول‌های پوستی مردهای هستند که غده‌های مویی زیر پوست را از بین می‌برند که گاهی به رنگ قرمز و گاهی به رنگ قهوه‌ای به نظر می‌رسند. پوست مرغی معمولاً در قسمت بالای بازوها، ران‌ها، گونه‌ها یا باسن دیده می‌شود. این بیماری مسری نیست و معمولاً ناراحتی و خارش خاصی ایجاد نمی‌کنند. درواقع بیشتر از نظر زیبایی ظاهری پوست، فرد را دچار دغدغه خواهد کرد. این وضعیت در ماه‌های سرد سال که پوست تمایل بیشتری به خشک شدن دارد، بدتر می‌شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری پوستی بی‌خطر و ژنتیکی وجود ندارد، اما روش‌هایی برای بهبود یا جلوگیری از بدتر شدن آن است که برای هر فرد بسته به شرایط او ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد و تنها پزشک متخصص پوست می‌تواند بهترین پیشنهاد را برای درمان به شما بدهد.
فهرست مطالب
علائم عارضه پوست مرغی چیست؟
برجسته‌ترین علامت کراتوز پیلاریس ظاهر آن است. در صورت وجود این عارضه، برجستگی‌های قابل مشاهده‌ای را روی پوست تجربه می‌کنید که بسیار شبیه پوست غاز یا پوست مرغ کنده شده است. این برجستگی‌ها ممکن است در هر نقطه از پوست که فولیکول‌های مو وجود داشته باشند، ظاهر شوند. در نتیجه هرگز در کف پا یا کف دست که فولیکول مویی وجود ندارد، ظاهر نمی‌شوند. همان‌طور که قبلاً هم گفتیم پوست مرغی بیشتر در قسمت بالای بازوها و ران‌ها دیده می‌شود. علائم دیگر مرتبط با آن عبارتند از:
- صورتی یا قرمز شدن جزئی پوست در اطراف برجستگی‌ها
- احتمال وجود خارش و تحریک‌پذیری پوست
- خشک شدن پوست
- برجستگی‌هایی که شبیه کاغذ سنباده هستند و وقتی روی آن‌ها دست می‌کشید زبری آن را احساس می‌کنید.
- برجستگی‌هایی که با توجه به رنگ پوست می‌توانند در رنگ‌های متفاوت مانند صورتی، قهوه‌ای، سیاه، گوشتی، سفید یا قرمز نمایان شوند.
علت ایجاد بیماری پوست مرغی چیست؟
این بیماری خوش‌خیم پوستی معمولاً نتیجه تجمع کراتین است. کراتین نوعی پروتئین مو می‌باشد که در منافذ پوست نیز به دلیل فولیکول‌های موجود، وجود دارند. اگر مبتلا به کراتوز پیلاریس باشید، ماده کراتینه موجود در موهای بدن شما در منافذ پوست مانده و آن‌ها را مسدود می‌کند و در نتیجه مانع از باز شدن فولیکول‌های در حال رشد مو می‌شود. در نتیجه به جای اینکه مو رشد کرده و از پوست خارج شود، یک برجستگی کوچک در جایی که مو باید شکل بگیرد، ایجاد می‌شود. علت دقیق تجمع این کراتین‌ها و ایجاد عارضه پوست مرغی هنوز مشخص نشده است، اما پزشکان اعتقاد دارند علت اصلی می‌تواند به دلیل بیماری‌های پوستی مانند بیماری‌های ژنتیکی و یا درماتیت آتوپیک باشد. درواقع پوست مرغی یکی از عوارض این بیماری‌هاست.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوست مرغی قرار دارند؟
هرکسی ممکن است حداقل در دوران کوتاهی از زندگی خود دچار این عارضه بی‌خطر شود. اما این عارضه در برخی ماندگار بوده و یا به مدت طولانی با آن‌ها همراه است. به‌طورکلی افراد دارای شرایط زیر بیشتر از سایرین در معرض این آسیب قرار دارند:
- افراد دارای پوست خشک
- افراد مبتلا به اگزما
- افراد مبتلا به بیماری ایکتیوز
- تب یونجه
- چاقی
- زنان
- کودکان یا نوجوانان
پوست مرغی اغلب به‌طورمعمول در اواسط ۲۰ سالگی برطرف می‌شود و بیشتر موارد در سن ۳۰ سالگی کاملاً از بین می‌روند. تغییرات هورمونی می‌تواند باعث تشدید این عارضه در دوران بارداری برای زنان و در دوران بلوغ برای نوجوانان شود. همچنین این عارضه در افراد دارای پوست روشن بیشتر دیده می‌شود.
چگونه می‌توان از شر عارضه پوست مرغی خلاص شد؟
همانطورکه پیش‌تر گفتیم هنوز هیچ درمان قطعی برای رفع کراتوز پیلاریس ابداع نشده است و معمولاً با افزایش سن به‌خودی‌خود از بین می‌رود. اما برخی از روش‌های درمانی وجود دارند که می‌توانید برای کاهش ظاهر پوست مرغی از آن‌ها استفاده کنید. معمولاً طول دوره درمان بلندمدت بوده و باید صبور باشید. زیرا این عارضه مقاومت زیادی به درمان‌ها نشان می‌دهد. یک متخصص پوست، مرطوب‌کننده‌ای مناسب برای تسکین خارش، خشکی پوست و بهبود ظاهر پوست برایتان تجویز می‌کند. بسیاری از کرم‌های موضعی بدون نیاز به نسخه که لایه‌بردار می‌باشند نیز می‌توانند سلول‌های مرده پوست را از بین برده و یا از انسداد فولیکول‌های مو جلوگیری نمایند. اما برای جلوگیری از عوارض بهتر است همه موارد توسط یک متخصص پوست توصیه شود.
دو ماده رایج در محصولات درمانی پوست مرغی، اوره و اسیدلاکتیک هستند. این مواد در کنار هم به جدا شدن و از بین رفتن سلول‌های مرده پوست و افزایش لطافت و یکدستی پوست خشک کمک می‌کنند. سایر روش‌های درمانی که ممکن است متخصص پوستتان به شما پیشنهاد دهد، عبارت‌اند از:
- میکرودرم ابریژن (یک روش درمانی برای لایه‌برداری که بیشتر با هدف پاک‌سازی پوست و از بین بردن جای جوش با تحریک کلاژن کار می‌کند. اما برای از بین بردن پوست مرغی هم مناسب است.)
- استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی
- کرم‌های رتینول
بهتر است برای جلوگیری از عوارض احتمالی مراقب ترکیبات موجود در این کرم‌ها باشید و حتماً قبل از استفاده از هر محصولی جهت کاهش پوست مرغی با پزشک خود مشورت کنید. زیرا برخی از کرم‌های موضعی شامل اسیدهایی هستند که ممکن است عوارض جانبی منفی ایجاد کنند، ازجمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرخی
- حالت نیش‌زدگی
- تحریک
- خشکی
بیشتر بخوانید: برای صاف شدن پوست صورت چه باید کرد؟
درمان‌های خانگی پوست مرغی
اگر از ظاهر کراتوز پیلاریس خوشتان نمی‌آید، روش‌هایی وجود دارند که می‌توانید با کمک آن‌ها در خانه به کاهش ظاهر پوست مرغی ناخوشایند خود کمک کنید. اگرچه این بیماری قابل درمان نیست، اما انجام اعمال مراقبتی از پوست می‌توانند به کاهش ظاهر آن و برخی علائم احتمالی مانند، خارش و تحریک کمک کنند. این روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
حمام آب گرم بگیرید.
استفاده از حمام‌های کوتاه و گرم می‌تواند تا حد زیادی به از بین بردن منافذ و پاک‌سازی پوست از سلول‌های مرده کمک کند. می‌توانید برای گرفتن نتایج بهتر پوست خود را با یک برس مالش دهید تا به طور بالقوه برجستگی‌ها کاهش پیدا کنند. البته نباید مدت زمان زیادی در حمام بمانید، زیرا زمان شستشوی طولانی‌تر می‌تواند روغن‌های طبیعی بدن را از بین برده و پوست شما را خشک کند. در نتیجه احتمال بدتر شدن پوست مرغی وجود خواهد داشت. همچنین اگر پوست دارای جوش دارید، از کشیدن برس با شدت زیاد بر روی پوست خودداری کنید تا پوستتان تحریک نشود.
لایه‌برداری یا تراشیدن برجستگی‌ها به‌صورت روزانه
لایه‌برداری روزانه می‌تواند به بهبود ظاهر پوست شما کمک زیادی بکند. متخصصان پوست توصیه می‌کنند پوست مرده را با استفاده از لوفا یا سنگ پوکه (همان سنگ پا) بعدازاینکه در آب گرم خیس شد، به آرامی بتراشید تا سلول‌های مردهای که باعث ایجاد پوست مرغی شده‌اند، از بین رفته و پوست صاف‌تری برایتان ایجاد نمایند. در انجام این کار به‌شدت محتاط باشید و با پوستتان به مهربانی رفتار کنید.
استفاده از لوسیون های آبرسان
لوسیون های آبرسان حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHAs) مانند اسیدلاکتیک‌ها می‌توانند پوست خشک را به‌خوبی آب‌رسانی کرده و گردش خون در سلول‌ها را افزایش دهند. لوسیونهایی که دارای گلیسیرین هستند نیز می‌توانند پوست را نرم کرده و ظاهر برجستگی‌های پوست مرغی را کاهش دهند. گلاب نیز یکی دیگر از مواد خانگی است که می‌توانید به‌عنوان یک لوسیون آبرسان قابل‌دسترس و ارزان از آن استفاده نمایید.
از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
پوشیدن لباس‌های تنگ می‌تواند اصطکاک ایجاد کند و باعث افزایش تحریک پوست شود. به همین دلیل بخصوص وقتی پوست مرغی روی بازوها و باسن بیشتر دیده می‌شود، باید سعی کنید تا جایی که ممکن است از لباس‌های آزاد و راحت استفاده کنید. همچنین از جنس پارچه‌هایی مانند پنبه استفاده کنید که احتمال حساسیت نسبت به آن کمتر است.
سخن پایانی
پوست مرغی یکی از عارضه‌های پوستی است که به‌خودی‌خود بی‌خطر است و جای نگرانی برای آن وجود ندارد. اما به دلیل برجستگی‌ها و تغییر رنگی که در ظاهر پوست ایجاد می‌کند، می‌تواند تأثیر منفی بر زیبایی داشته و فرد مبتلا را دچار دغدغه کند. با اینکه روش قطعی برای درمان پوست مرغی وجود ندارد، اما شما می‌توانید با مراجعه به یک متخصص پوست و انجام دستورات او و همچنین تغییر برخی عادات مراقبتی پوست تا حد زیادی به بهبود پوست مرغی و جلوگیری از بدتر شدن آن کمک کنید. خوشبختانه در کلینیک زیبایی دکتر الیزه متخصصان پوست و زیبایی باتجربه‌ای هستند که درمان و بهبود عارضه پوست مرغی را با بهترین تجهیزات مدرن و تکنیک‌های کارآمد برایتان انجام می‌دهند.
